Những năm vừa qua, công tác quản lý nhà nước về đất đai, xây dựng trên địa bàn xã đã từng bước đi vào nền nếp, giảm đáng kể số vụ vi phạm về sử dụng đất đai, xây dựng; công tác ngăn chặn và xử lý tình trạng vi phạm các công trình xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp đã cơ bản được phát hiện kịp thời và ngăn chặn các vi phạm mới phát sinh.
Tuy nhiên, thời điểm hiện tại tình hình trật tự xây dựng trên địa bàn xã lại diễn biến phức tạp, phát sinh một số hộ gia đình, cá nhân do chưa nhận thức đầy đủ, thiếu trách nhiệm, bất chấp pháp luật đã tự ý thực hiện việc xậy dựng nhà ở trên đất nông nghiệp làm thay đổi mục đích sử dụng đất, san lấp trên đất nông nghiệp, xây dựng nhà kiên cố, các công trình phụ nằm trong hành lang an toàn giao thông đường bộ, vi phạm chỉ giới xây dựng theo quy định, xây dựng trái phép trên đất công do nhà nước quản lý. UBND xã đã tiến hành lập biên bản buộc cam kết, ngăn chặn, buộc tháo dỡ các công trình vi phạm của một số hộ gia đình, tổ chức, cá nhân gây lãng phí thời gian, ảnh hưởng đến kinh tế của các hộ gia đình, tổ chức, cá nhân và tình hình an ninh trật tự trên địa bàn xã.
Để tăng cường công tác quản lý nhà nước về đất đai, trật tự xây dựng, kịp thời ngăn chặn và chấm dứt xây dựng công trình, nhà cửa, các công trình phụ trợ khác. UBND xã An Nhơn thông tin đến các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đã, đang và có dự định xây dựng công trình phục vụ cho đời sống, sản xuất một số nội dung như sau:
1. Giải thích một số thuật ngữ có liên quan
Theo quy định tại Khoản 6 Điều 3 Luật Xây dựng năm 2014, chỉ giới xây dựng được hiểu là một đường giới hạn cho phép xây dựng nhà, công trình chính trên thửa đất.
Căn cứ Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng ban hành cùng Thông tư số 01/2021/TT-BXD của Bộ Xây dựng, khoảng lùi xây dựng được hiểu là khoảng cách giữa chỉ giới đường đỏ và chỉ giới xây dựng (đường giới hạn cho phép xây dựng nhà).
- Lộ giới là điểm cuối cùng trên chiều rộng con đường, được tính từ tim đường trải về 2 bên đường.
- Mốc lộ giới có thể được coi là điểm đánh dấu rằng phần đất đó sau này có thể mở rộng hẻm, đường và người dân không được xây dựng các công trình kiên cố trên phần đất đó.
- Hành lang an toàn đường bộ là phần đất dọc hai bên đất của đường bộ (kể cả phần mặt nước dọc hai bên cầu, hầm, bến phà, cầu phao) nhằm bảo đảm an toàn giao thông và bảo vệ công trình đường bộ.
2. Một số quy định về chỉ giới xây dựng, hành lang an toàn giao thông đường bộ trên địa bàn xã
Trên địa bàn xã có 02 tuyến đường lớn cần phải lưu ý khi tiến hành xây dựng nhà, công trình. Đối với Quốc lộ 57 lộ giới là 22,5 m tính từ tim lộ, đối với Huyện lộ 93 lộ giới là 14 m tính từ tim lộ. Tức là trong phạm vi lộ giới người dân không được phép xây dựng các công trình kiên cố, công trình phụ gây ảnh hưởng hành lang an toàn đường bộ.
Chỉ giới xây dựng kiên cố dựa trên khoảng lùi xây dựng, phụ thuộc vào vị trí mà căn nhà đó được xây lên.
+ Đối với những ngôi nhà được xây ở khu vực trung tâm xã thì khoảng lùi xây dựng tối thiểu phải đạt là 1,5 m.
+ Những công trình được xây dựng tại khu vực dân cư, khoảng lùi xây dựng phải đạt tối thiểu là 2 m.
Riêng Huyện lộ 93, hiện trạng lòng đường khoảng 3,5 m, dự kiến đầu năm 2024 sẽ nâng cấp, mở rộng lòng đường 6 m, lề đường mỗi bên 1,25 m. Như vậy, sẽ mở rộng lộ ra mỗi bên 2,5 m. Trước mắt, các công trình đã xây dựng trước thì giữ y hiện trạng, khi bắt đầu xây dựng thì giải phóng mặt bằng; các công trình xây dựng mới phải tuân theo các quy định nêu trên.
3. San lấp mặt bằng, xây dựng nhà trên đất nông nghiệp, sử dụng đất không đúng mục đích
Theo quy định tại Điều 10 Luật Đất đai năm 2013, đất nông nghiệp được hiểu là loại đất được nhà nước giao cho người dân để phục vụ nhu cầu sản xuất nông nghiệp, bao gồm trồng trọt, chăn nuôi, trồng rừng...
Để xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp, trước hết phải thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp.
Theo quy định tại điểm d khoản 1 Điều 57 Luật Đất đai năm 2013 thì một trong các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất phải được phép của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là “Chuyển đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp”.
Hành vi xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp khi đất nông nghiệp chưa được chuyển mục đích sử dụng đất sang đất phi nông nghiệp thì hành vi này được xác định là hành vi trái quy định pháp luật đất đai và bị xử lý vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 9, Điều 10, Điều 11 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 19/11/2019 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 1 Nghị định số 04/2022/NĐ-CP. Theo quy định tại khoản 2 Điều 11 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP thì hành vi chuyển đất trồng cây hàng năm khác, đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối, đất nông nghiệp khác sang đất phi nông nghiệp tại khu vực nông thôn thì hình thức và mức xử phạt như sau:
+ Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép dưới 0,02 héc ta;
+ Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,02 héc ta đến dưới 0,05 héc ta;
+ Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,05 héc ta đến dưới 0,1 héc ta;
+ Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,1 héc ta đến dưới 0,5 héc ta;
+ Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 0,5 héc ta đến dưới 01 héc ta;
+ Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 01 héc ta đến dưới 03 héc ta;
+ Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng nếu diện tích đất chuyển mục đích trái phép từ 03 héc ta trở lên.
Thực hiện theo chỉ đạo Công văn số 633-CV/HU ngày 04 tháng 4 năm 2022 của Huyện ủy Thạnh Phú về việc triển khai các văn bản có liên quan đến chuyển mục đích sử dụng đất. Ủy ban nhân dân xã An Nhơn tiến hành rà soát những trường hợp xây dựng nhà trên đất nông nghiệp 02 tuyến QL 57 và HL 93 từ sau năm 2014 đến nay, yêu cầu người dân thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất theo đúng quy định, tính đến nay đạt 65,5% trên tổng số trường hợp rà soát. Ngoài ra, còn một số hộ đang ở trên đất công do nhà nước quản lý mà không chịu ký hợp đồng thuê; một số hộ có ký hợp đồng thuê hết hạn chưa chịu ký lại; một số hộ thuê đất công hàng năm mà xây dựng kiên cố khi chưa được sự đồng ý của UBND xã,…
Hiện nay, Ủy ban nhân dân xã tiếp tục rà soát các trường hợp xây nhà từ năm 2014 trở về trước để thực hiện đúng quy định của pháp luật và đồng thời từng lúc kiểm tra ngăn chặn, tránh phát sinh mới, xử lý các trường hợp xây dựng trái phép, không thực hiện đúng nghĩa vụ khi thuê đất công.
Ủy ban nhân dân xã An Nhơn đề nghị người dân tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai, cũng như trật tự xây dựng trên địa bàn xã, nếu không thì xử lý theo quy định của pháp luật.